Blog

Prawo morskie jest jasne i bezwzględne. W przypadku wypadku lub awarii na morzu koszty akcji ratunkowej rozkładają się na właścicieli ładunków przewożonych danym statkiem. Rozwiązaniem tego problemu jest ubezpieczenie CARGO.

Rankiem 23 marca 2021 r. statek Ever Given, płynąc przez Kanał Sueski w rejsie z Tanjung Pelepas w Malezji do Rotterdamu w Holandii, osiadł na mieliźnie niecałe 7 mil morskich od Suezu. Tak zaczął się jeden z największych i najbardziej spektakularnych wypadków w historii transportu morskiego.

Po uderzeniu dziobem o dno należący do japońskiej firmy Shoei Kisen Kaisha kontenerowiec o długości niemal 400 metrów, stanął w poprzek Kanału Sueskiego. W rezultacie całkowicie zablokował jedną z najważniejszych tras żeglugowych na świecie, przez którą przepływa około 10% całego międzynarodowego handlu.

Zepchnięcie statku Ever Given z mielizny były technologicznym wyzwaniem, biorąc pod uwagę zarówno jego wielkość (niemal 400 m długości i 58,5 m szerokości), jak i ładunek, który przewoził – ponad 18 tys. kontenerów. Ze statku usunięto paliwo, wodę balastową i kilka kontenerów, aby go odciążyć. Równolegle jego dziób próbowały odkopać ciężkie maszyny budowlane. Finalnie próbę ściągnięcia statku z mielizny podjęło aż osiem holowników. Po sześciu dniach wytężonej pracy udało się odblokować Kanał Sueski. Wieczorem, kiedy wznowiono ruch statków, w kolejce do niego czekało ponad 400 statków.

Żegluga na kluczowym szlaku została przywrócona, ale nie kończyło to całego incydentu. Zarząd Kanału Sueskiego (SCA) zajął statek wraz z ładunkiem i załogą, domagając się początkowo 916 mln dolarów odszkodowania – w tym pokrycia kosztów akcji ratowniczej – i kolejnych 300 mln dolarów za „utratę reputacji”.

P&I Club, brytyjski ubezpieczyciel statku, nazwał te żądania „niezwykle dużymi” i „w dużej mierze nieuzasadnionymi”. Rozpoczęły się negocjacje. Do porozumienia doszło dopiero na początku lipca 2021 r. – wówczas to statek został uwolniony i ruszył w dalszy rejs.

Ostatecznej kwoty porozumienia nie podano do publicznej wiadomości. Szacuje się jednak, że wyniosła od 150 do 200 mln dolarów, z czego tylko część była wypłacona gotówką. W ramach rozliczeń SCA otrzymał między innymi nowy holownik.

Masz ładunek na statku? Płać za awarię

Nadal jednak nie zamykało to całej sprawy, zwłaszcza dla właścicieli ładunków przewożonych w trakcie felernego rejsu. Ci zaś otrzymali od firmy przewozowej pismo z deklaracją tzw. awarii wspólnej. Co to dokładnie jest?

Przy ubezpieczeniach morskich to decyzja kapitana statku o poświęceniu części ładunku lub statku albo o poniesieniu nadzwyczajnych wydatków w celu uratowania przed grożącym niebezpieczeństwem całości mienia zaangażowanego w wyprawie morskiej (statku, ładunku i frachtu).

Koszty awarii wspólnej ponoszone są proporcjonalnie przez każdego z właścicieli uratowanego ładunku. Cały mechanizm pod kątem prawnym opisuje kodeks morski. Po wypadku Ever Given powołano więc komisarza awaryjnego w celu obliczenia kosztów awarii wspólnej w Kanale Sueskim. Przed wydaniem kontenerów ze statku ich właściciele musieli uiścić zabezpieczenie związane z awarią wspólną.

Wypadek w Kanale Sueskim był ekstremalny, ale sytuacji na morzu, w których może dojść do awarii wspólnej, jest więcej. To np. wybuch pożaru na statku lub awaria jego silnika, która skutkuje koniecznością holowania do najbliższego portu lub wysłania ekipy naprawczej na statek. To również sytuacja, w której w trakcie sztormu ładunek przesunie się, zagrażając stabilności jednostki pływającej, co będzie wymagało wyładunku lub przeładunku w tzw. porcie schronienia.

Co ważne, w transporcie morskim istnieje duże ryzyko, że takich sytuacji może być wkrótce więcej. Jest to m.in. pochodna zarówno dużego ruchu na morzach, rozmiarów statków – są coraz większe, a więc trudniej się nimi manewruje i łatwiej o kolizję! – jak i niewystarczająco rozwiniętej infrastruktury portowej.

Ubezpieczenia CARGO. Nieduży koszt, znaczne korzyści

Wszystkie koszty związane z awarią wspólną może pokryć ubezpieczenie CARGO. Chroni ono towar niezależnie od zachowania przewoźnika, obejmując okres przewozu od momentu nadania przesyłki do chwili jej dostarczenia i uwzględniając wszystkie niezbędne do jego realizacji czynności, tj. załadunek, przeładunek i przejściowe składowanie podczas transportu.

Polisa CARGO swoim zakresem obejmuje wiele ryzyk. W podstawowym zakresie chroni mienie ubezpieczonego w przypadku klęsk żywiołowych (huraganu, powodzi, pożaru), rozbojów, kradzieży (zarówno mienia, jak i środka transportu wraz z mieniem), uszkodzenia ładunku, a także w razie wypadku środka transportu.

Co przy tym ważne, ubezpieczenie CARGO nie jest drogie. Przykładowo, ubezpieczenie przesyłki o wartości 20 tys. dolarów kosztuje w przybliżeniu zaledwie 30 USD – dając ochronę towaru od utraty, ubytku czy zniszczenia do pełnej wartości sumy ubezpieczenia.

Z myślą o zabezpieczeniu interesów swoich Klientów SMART Cargo Solutions zawsze proponuje korzystne ubezpieczenie CARGO i służy pomocą przy rozwiewaniu wątpliwości. Jedno jest pewne – ubezpieczenie CARGO naprawdę uwalnia od trosk związanych z transportem towaru, nawet z transportem wieloetapowym i do odległych destynacji.