Blog

Globalny rynek transportu morskiego wciąż zmaga się z poważnymi wyzwaniami związanymi z kongestią w portach. Na początku 2025 r. aż 9% portów na świecie było przeciążanych, co przekładało się na opóźnienia i zakłócenia w łańcuchach dostaw. W lutym na kotwicowiskach zablokowano ponad 2,8 mln TEU (jednostek kontenerowych).

Powody występowania kongestii różnią się w poszczególnych regionach świata. Zacznijmy od ustalenia, o jakie dokładnie zjawisko chodzi.

Czym jest kongestia?

Kongestia to termin oznaczający zatłoczenie, przeciążenie lub nagromadzenie, które prowadzi do utrudnień w przepływie ruchu. Najczęściej odnosi się do transportu, gdzie opisuje sytuację, w której infrastruktura nie jest w stanie efektywnie obsłużyć zwiększonego natężenia ruchu pojazdów, pasażerów lub ładunków.

Przyczyny kongestii

• Wzrost liczby użytkowników infrastruktury transportowej.
• Niedostateczna przepustowość dróg, portów lub lotnisk.
• Sezonowe spiętrzenie ładunków (np. towary sezonowe).
• Problemy logistyczne, takie jak brak personelu czy sprzętu.

Skutki kongestii

• Zmniejszenie płynności ruchu i wydłużenie czasu podróży.
• Wzrost kosztów transportu i eksploatacji pojazdów.
• Zakłócenia w harmonogramach dostaw i przewozów.

Kongestia w światowych portach

W Chinach wzrost popytu na transport morski o 8% w 2024 r. spowodował przeciążenie wielu portów kluczowych dla europejskich i polskich importerów, takich jak np. Szanghaj, Ningbo czy Qingdao. W tych miejscach statki czekały na wejście do portu średnio 2–3 dni. Było to w dużej mierze spowodowane dynamicznym wzrostem popytu na transporty z Azji.

W krajach Ameryki Środkowej oraz Meksyku statki zmuszone są do długiego oczekiwania na kotwicowiskach z powodu braku równowagi między tempem rozbudowy infrastruktury portowej a rosnącym wolumenem towarów. Rekordowa kongestia wystąpiła w meksykańskim porcie Ensenada, gdzie czas oczekiwania wynosił 22 dni.

W lutym poważne opóźnienia wystąpiły również w portach Norfolk i Savannah na wschodnim wybrzeżu USA. Złe warunki pogodowe sprawiły, że czas oczekiwania na wejście do portów wydłużył się do 6 dni.

Kongestia w Europie

W przypadku portów w Europie źródłem kongestii jest brak możliwości żeglugi przez Kanał Sueski. W wyniku utrzymującej się działalności jemeńskich rebeliantów Huti armatorzy zmuszeni są do opływania Afryki wokół Przylądka Dobrej Nadziei. Wydłużenie tras zwiększa liczbę opóźnień do europejskich destynacji, takich jak: Rotterdam, Hamburg czy Gdańsk, i destabilizuje pracę tych portów.

Co istotne, nawet ewentualny powrót żeglugi na Kanał Sueski nie spowoduje natychmiastowej poprawy sytuacji w europejskich portach, a w pierwszych tygodniach może nawet dojść do zwiększenia kongestii ze względu na szybsze dotarcie większej liczby statków, na co porty nie są przygotowane.

Wpływ kongestii na biznes

Skutki kongestii mają bezpośredni wpływ na działalność firm importujących i eksportujących towary drogą morską. Opóźnienia w dostawach mogą prowadzić do utraty kontrahentów i bardzo wysokich kar finansowych za niedotrzymanie terminów umownych dla eksporterów (dobrym przykładem jest branża motoryzacyjna, gdzie każde opóźnienie może skutkować karami finansowymi sięgającymi setek tysięcy dolarów oraz zatrzymaniem linii). Importerzy natomiast mogą doświadczyć zmniejszonej dostępności produktów, co w skrajnych przypadkach może prowadzić do przerwania ciągłości operacji biznesowych.

Aby zminimalizować skutki kongestii, wymagana jest zarówno rozbudowa infrastruktury portowej, jak i skuteczniejsza koordynacja w łańcuchach dostaw. Na pierwszy z tych elementów specjaliści SMART Cargo Solutions nie mają wpływu, ale – korzystając z naszego doświadczenia i przynależności do światowych organizacji zrzeszających spedytorów – potrafimy skutecznie wspierać firmy w zarządzaniu łańcuchów dostaw.