Blog

W świecie nowoczesnej logistyki dominuje standaryzacja. Ujednolicone wymiary i waga kontenerów 20- i 40-stopowych pozwalają na sprawną i przewidywalną organizację przewozów na skalę globalną. Ale nie każdy ładunek da się zamknąć w takich ramach. Zapraszamy do świata, gdzie rządzi transport nienormatywny!

Maszyny przemysłowe, elementy linii technologicznych, zbiorniki czy komponenty turbin wiatrowych – to przykłady ładunków, które znacznie przekraczają standardowe gabaryty i wymagają specjalnego podejścia. Ich przewóz jest możliwy, również w transporcie międzynarodowym, jednak wiąże się z koniecznością organizacji tzw. transportu nienormatywnego, w tym jego newralgicznej części drogowej.

Transport nienormatywny. Kiedy mamy z nich do czynienia?

W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia znaleźć można wszystkie dopuszczalne wymiary, masy i naciski osi pojazdów przeznaczonych do transportu ładunków po drogach publicznych.

Ich wymiary nie mogą przekroczyć poniższych wartości:

• 16,5 m długości w przypadku ciągnika z naczepą;
• 18,75 m długości dla pojazdu silnikowego i przyczepy;
• 2,5 m szerokości pojazdu;
• 4 m wysokości pojazdu.

Obowiązuje też limit masy całkowitej (40 ton) oraz nacisku pojedynczej osi napędowej (11,5 tony).

Jeżeli choć jeden z tych parametrów zostaje przekroczony, mamy do czynienia z przejazdem nienormatywnym.

Transport nienormatywny – wyzwanie logistyczne na najwyższym poziomie

Organizacja transportu ładunków ponadgabarytowych to jedno z największych wyzwań współczesnej logistyki. W skrajnych przypadkach przygotowania mogą trwać nawet kilka miesięcy. Dzieje się tak wtedy, gdy na potrzeby przejazdu nienormatywnego konieczne jest nie tylko czasowe zamknięcie wielu odcinków dróg, ale również demontaż i ponowny montaż elementów infrastruktury drogowej oraz energetycznej znajdujących się na trasie przejazdu.

W SMART Cargo Solutions chętnie podejmujemy się takich wyzwań, dlatego w naszej ofercie Klienci znajdą usługi związane z organizacją transportu ponadgabarytowego. Jednym ze spektakularnych projektów, których realizacją możemy się pochwalić, była dostawa ponadgabarytowych urządzeń stanowiących niezbędną część infrastruktury przyszłej linii produkcyjnej dla klienta, który budował nowoczesną fabrykę w okolicach Lublina.

Specjaliści Smart Cargo Solutions odpowiadali za organizację skomplikowanych operacji załadunkowych w porcie w Indiach oraz w belgijskiej Antwerpii. Następnie zorganizowali bezpośredni przeładunek ze statku na samochody ciężarowe. Etap drogowy – realizowany w asyście pilotów – stanowił nie lada wyzwanie.

Kluczowym elementem ładunku była specjalistyczna suszarnia przemysłowa, której transport wymagał najwyższego poziomu precyzji. Sama suszarnia ważyła 85 ton, miała ponad 4 metry wysokości i szerokości oraz kilkadziesiąt metrów długości. Do tego dochodził towarzyszący jej osprzęt, który wypełnił aż 10 ciężarówek. Dzięki doświadczeniu i doskonałej koordynacji zespół Smart Cargo Solutions zrealizował całą operację bezbłędnie.

Transport nienormatywny. Jakie zezwolenia należy zdobyć?

Transport nienormatywny po drogach publicznych może odbywać się wyłącznie po uzyskaniu stosownego zezwolenia. Mamy tutaj do wyboru aż pięć kategorii. To, które zezwolenie jest potrzebne, wynika z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 21 stycznia 2021 r. w sprawie zezwoleń na przejazd pojazdów nienormatywnych.

Dana kategoria zależy zarówno od parametrów pojazdu nienormatywnego, jak i dróg, po których będzie się poruszał. Wydawać je może starosta (kat. I), starosta i naczelnik urzędu celno-skarbowego (kat. II), Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad i naczelnik urzędu celno-skarbowego (kat. III) oraz Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (kat. IV i V). Zezwolenie kat. V może wydać również prezydent miasta na prawach powiatu, jeżeli trasa przejazdu znajduje się w granicach administracyjnych jego miasta.

Zezwolenia są wydawane głównie pod kątem możliwości, jakie stwarza istniejąca infrastruktura drogowa. Przewożony ładunek nie może być cięższy, niż pozwalają na to warunki techniczne danego obiektu – drogi, mostu, wiaduktu itd. Istotne są również aktualnie panujące warunki na trasie, takie jak roboty drogowe lub nawet pora roku. Dla przykładu: zimą transporty są bardziej ryzykowne, więc uzyskanie zezwolenia może być trudniejsze.

Transport nienormatywny. Jaka pora przejazdu?

Transport nienormatywny realizowany jest głównie nocą. W zezwoleniach zwykle wpisywany jest warunek przejazdu w godz. 22:00–6:00 z uwagi na mniejsze natężenie ruchu na drogach.

W wyjątkowych sytuacjach (np. przy bardzo wysokich zestawach) może zdarzyć się określenie terminu przejazdu w ciągu dnia, ponieważ dobra ekspozycja świetlna znacząco ułatwia wykonanie bardzo precyzyjnych manewrów, trudnych do przeprowadzenia po zmroku.

Transport nienormatywny. Dlaczego to tyle kosztuje?

Przejazdy ponadgabarytowe mogą być bardzo kosztowne, zwłaszcza w sytuacji, gdy dla ich potrzeb trzeba wykonać demontaż i powtórny montaż niektórych elementów infrastruktury drogowej i jej towarzyszącej. Czasem dotyczy to tylko słupków znaków drogowych, kiedy indziej barier wzdłuż dróg, progów zwalniających, krawężników, sygnalizacji świetlnej, a nawet linii energetycznych.

Wszystkie koszty związane z organizacją przejazdu nienormatywnego ponosi jego wykonawca. Wśród nich znajdują się m.in. wydatki na niezbędne ekspertyzy i badania techniczne odcinków dróg oraz obiektów inżynieryjnych, a także przygotowanie dokumentacji projektowej.

W trakcie samego przejazdu konieczne jest zapewnienie specjalnej ekipy odpowiedzialnej za bieżące dostosowywanie trasy – demontaż elementów znajdujących się w pasie drogowym musi zostać przeprowadzony tuż przed przejazdem, a ich montaż przywrócony natychmiast po nim. Bardziej zaawansowane prace ingerujące w infrastrukturę drogową wymagają wcześniejszych uzgodnień z zarządcami dróg i dodatkowych pozwoleń.

Transport nienormatywny to złożone przedsięwzięcie, które wymaga nie tylko specjalistycznej wiedzy, ale i precyzyjnego planowania oraz koordynacji wielu działań. To wyzwanie, które warto powierzyć sprawdzonemu partnerowi – firmie logistycznej z doświadczeniem, zapleczem technicznym i zespołem ekspertów, którzy zadbają o każdy etap realizacji.