10 lutego 2023
Monitorowanie pozycji geograficznej przesyłek
Rozwój technologii pozycjonowania ładunków i osób na podstawie sygnałów radiowych nadawanych ze sztucznych satelitów Ziemi GPS umożliwił produkcję skutecznych i niedrogich, a więc powszechnie dostępnych urządzeń lokalizacyjnych. Monitorowanie pozycji geograficznej przesyłek jest dużym ułatwieniem dla firm transportowych i spedycyjnych, które chcą śledzić pozycję samochodów ciężarowych, naczep czy kontenerów, ale także pojedynczych palet i innych opakowań.
Z dostępu do tego typu informacji o ładunku wynika wiele korzyści. Do najważniejszych należy zmniejszenie ryzyka utraty przesyłki. Wiele lokalizatorów ma wbudowane dodatkowe funkcje, np. sygnalizowanie otwarcia przestrzeni ładunkowej. Dodatkowo alarm zwiększa szanse udaremnienia kradzieży oraz poprawia poziom wyceny ubezpieczenia ładunku.
Monitorowanie pozycji ułatwia wzajemne rozliczenia między przedsiębiorstwami biorącymi udział w łańcuchu logistycznym, ułatwia odnajdywanie przyczyn opóźnień, zwiększa prawdopodobieństwo wyjaśnienia okoliczności uszkodzenia lub zagubienia ładunku. Może też posłużyć do sprawdzania jakości i terminowości usług w ramach kontroli wewnętrznej.
Monitorowanie pozycji geograficznej online / offline
Śledzenie pozycji przesyłki może się odbywać w trybie offline albo online. W pierwszym przypadku rejestrator zapisuje kolejne odczyty z odbiornika GPS we wbudowanej pamięci urządzenia albo w karcie pamięci włożonej do odpowiedniego slotu. Można je odczytać dopiero po odebraniu przesyłki i wtedy ocenić, czy po drodze doszło do opóźnień, jaką trasą ładunek był przewożony, z jaką prędkością itp.
Śledzenie online jest możliwe, jeśli lokalizator ma wbudowany moduł bezprzewodowej transmisji danych i pozostaje w zasięgu stacji bazowej telefonii komórkowej. Spotyka się także lokalizatory z wbudowanym modułem telefonii satelitarnej, ale ich cena zakupu i koszt eksploatacji są znacznie wyższe. Lokalizatory online są niezastąpione, jeśli dane mają posłużyć do oszacowania czasu doręczenia albo ochrony przed utratą przesyłki.
Ekranowanie
Żaden lokalizator nie gwarantuje skutecznego, dokładnego śledzenia przesyłki. Aktualna pozycja jest wyznaczana na podstawie danych odczytanych z odbiornika systemu GPS. Odbiorniki obliczają pozycję, porównując sygnały nadawane z pokładów sztucznych satelitów Ziemi. Odbiór jest możliwy tylko wtedy, gdy antena odbiornika jest odsłonięta i „widzi” satelitę. Dlatego system nie będzie rejestrował pozycji, jeśli sygnał z satelity zostanie stłumiony, na przykład przez żelbetowy strop budynku.
W praktyce może to wyglądać tak: jedna pozycja zarejestrowana na karcie urządzenia będzie wskazywała port, w którym samochód przewożący ładunek wjedzie pod pokład promu, a kolejna wskaże parking w porcie docelowym, na którym zatrzyma się samochód po opuszczeniu promu. Gdy rejestrator pracuje w trybie online, utrata łączności spowoduje przerwę w transmisji komunikatów z pozycją geograficzną.
Istnieje też ryzyko, że przy próbie kradzieży śledzona przesyłka zostanie przeładowana do pojemnika wykonanego z metalu, co uniemożliwi odbiór i wysyłanie sygnałów, a po przewiezieniu do zabezpieczonego (ekranowanego) pomieszczenia sprawcy odnajdą i wyłączą lokalizator, zanim przekaże dane o faktycznym położeniu ładunku.
Pozycjonowanie nie daje gwarancji, że przez cały czas będzie znana aktualna, faktyczna pozycja przesyłki.
Bezpieczeństwo
W niektórych sytuacjach użycie lokalizatora aktywnego, przekazującego dane o pozycji ładunku drogą radiową, jest niewskazane, na przykład w transporcie lotniczym. Urządzenia elektroniczne zawierające nadajnik radiowy powinny być wyłączane na czas startu i lądowania. Rejestrator włącza się przy instalacji w opakowaniu ładunku, więc nie powinien być aplikowany do przesyłek lotniczych.
Drugi przypadek, o którym należy wspomnieć w kontekście wojny w Ukrainie, to transport towarów przez teren objęty konfliktem zbrojnym. Umożliwiający monitorowanie pozycji geograficznej sygnał lokalizatora, przesyłany przez sieć bezprzewodową, może być przechwycony, a zdobyte informacje wykorzystane do ustalenia pozycji ładunku i jego zniszczenia (często wraz z pojazdem, którym jest przewożony).