19 grudnia 2022
Transport produktów chemicznych
Ten rodzaj transportu należy do najbardziej ryzykownych. Wymaga dobrej organizacji oraz stosowania specjalnych pojemników i ścisłego przestrzegania procedur bezpieczeństwa. Ryzyko wynika z właściwości związków chemicznych. Wiele z nich to substancje łatwopalne, wybuchowe, żrące, trujące, kancerogenne. Niemało produktów łączy kilka z tych cech, co dodatkowo komplikuje transport produktów chemicznych.
Wielką rolę odgrywa także stan skupienia i właściwości fizyczne i chemiczne danej substancji. Dla przykładu, niska temperatura wrzenia stwarza ryzyko rozerwania pojemnika i uwolnienia substancji nie tylko na skutek pożaru, ale także pod wpływem wzrostu temperatury w upalny dzień.
Transport produktów chemicznych – właściwe opakowania
Pierwszą linią obrony przed kontaktem z chemikaliami są opakowania jednostkowe. W zależności od stanu skupienia mogą to być butle ciśnieniowe, beczki, butelki lub pudełka.
Ich właściwości i skuteczność chronienia otoczenia przed kontaktem z chemikaliami zależą od materiału, z którego zostały wyprodukowane. Ważne są także takie detale jak kształt, rodzaj zamknięcia itp.
Warto zwrócić uwagę, że dobór materiału jest istotny również ze względu na zachowanie odpowiednich parametrów przewożonej substancji, np. czystości. Odczynniki chemiczne sklasyfikowane jako „Cz. d. a” (Czyste do analizy / analizy molekularnej) można przechowywać i transportować wyłącznie w opakowaniach, które są całkowicie obojętne. Rozpuszczenie w odczynniku nawet śladowych ilości opakowania zdyskwalifikuje odczynnik.
Dobór rozmiaru i materiału
Zdecydowana większość pojemników o mniejszych objętościach jest wykonywana z tworzyw sztucznych, a w przypadku materiałów przewożonych w stanie stałym (proszków, granulatu, pyłu) także z metali (beczki, skrzynki). Zbiorniki na płyny o objętości powyżej jednego metra sześciennego to najczęściej pojemniki ze stali kwasoodpornej, niekiedy wyściełane wewnątrz warstwą tworzywa sztucznego.
Pojemniki szklane
Historycznie pierwszym – i przez wielu wciąż uznawanym za najdoskonalszy – materiałem do produkcji opakowań na chemikalia jest szkło, a ściślej: niektóre jego odmiany, np. szkło sodowo-wapniowe, borokrzemowe, Duran, Pyrex itp.
Na rynku można spotkać opakowania jednostkowe o pojemności od kilkunastu mililitrów do kilkudziesięciu litrów. Wytrzymałość tych opakowań jest wystarczająca pod warunkiem, że na czas transportu zostaną zabezpieczone przed bezpośrednim kontaktem między sobą lub z innymi twardymi przedmiotami.
Tworzywa
Największy wolumen opakowań stanowią pojemniki z tworzyw sztucznych, odpornych na działanie środków chemicznych. Do ich produkcji najczęściej wykorzystuje się:
PP (polipropylen)
Ma dużą wytrzymałość mechaniczną i twardość. Jest odporny na działanie większości kwasów i zasad. Nie jest odporny na działanie kwasu siarkowego i azotowego oraz rozpuszczalników niepolarnych, m.in. benzenu, chlorku metylu, czterochlorku węgla. Jest nietoksyczny i nieszkodliwy dla ludzi. Przepuszcza powietrze, ma niską przepuszczalność pary wodnej. Jest niepalny i odporny na wysokie ciśnienie,
LDPE (Low Density Poliethylen) oraz HDPE (High Density Poliethylen)
To odpowiednio polietyleny o małej i dużej gęstości. Są bardzo często wykorzystywane do produkcji opakowań na potrzeby przemysłu chemicznego. Popularne są zwłaszcza opakowanie wykonane z HDPE, który ma lepsze właściwości mechaniczny, jest odporny na udary, wysokie ciśnienie. HDPE jest najmniej odporny na chlorowcopochodne węglowodorów (LDPE w ogóle nie powinien mieć z nimi kontaktu) oraz kwasy utleniające stężone. Polietylen jest obojętny dla zdrowia ludzi. W zależności od grubości ścianki można z niego wykonywać naczynia o małej lub dużej objętości.
PTFE (politetrafluoroetylen, teflon)
Jedno z najbardziej odpornych tworzyw sztucznych, ograniczenia w jego stosowaniu dotyczą jedynie kontaktu z ketonami i silnymi kwasami. Nadzwyczajna odporność teflonu i właściwości mechaniczne (w tym niski współczynnik tarcia) sprawiają, że jest wykorzystywany w instalacjach jądrowych, w których przetłacza się sześciofluorek uranu, czyli bardzo reaktywny gaz, wywołujący szybką korozję większości metali i tworzyw sztucznych.
Wszystkie wymienione tworzywa są stosowane do zabezpieczania wewnętrznych ścianek zbiorników metalowych, wykorzystywanych do przechowywania substancji chemicznych. Inny sposób zabezpieczenia polega na włożeniu przewożonej substancji niebezpiecznej do worka wykonanego z LDPE albo HDPE, który następnie umieszczany jest w metalowej beczce.